Wat is gender?
Gender is een verzamelwoord voor:
- Geslacht: je lichaam
- Genderidentiteit: hoe jij jezelf voelt
- Genderexpressie: hoe jij jezelf laat zien
Gender gaat over wat wij zien als mannelijk en vrouwelijk. Dat kan per cultuur, per familie en per persoon verschillen.
3 kanten van gender
1. Je geslacht = je sekse
Gender gaat over je geslacht, oftewel jouw sekse. Dit bepaalt een arts bij je geboorte. De arts kijkt dan naar de buitenkant van je lichaam. Dit noem je: het toegewezen geslacht.
- Als je geboren wordt met een vulva en vagina, heet jouw geslacht: vrouw.
- Als je geboren wordt met een penis en ballen, heet jouw geslacht: man.
- Als je geboren wordt met een mix van mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken, heet jouw geslacht: intersekse.
Wat is intersekse?
Intersekse wil zeggen dat je geboren wordt met een mix van vrouwelijke en mannelijke geslachtskenmerken. Je hebt bijvoorbeeld bij je geboorte een vulva en zaadballen van binnen. Of je wordt geboren met een vagina-opening en een kleine penis.
Bij sommige intersekse personen zie je aan de buitenkant niet dat ze intersekse zijn. Zij worden geboren met een mix van mannelijke en vrouwelijke hormonen, chromosomen of genen.
2. Hoe jij jezelf voelt = je genderidentiteit
Gender gaat over hoe jij je van binnen voelt. Dit heet: genderidentiteit. Je kunt je jongen, meid, allebei of geen van beiden voelen. Dit kan veranderen tijdens je leven.
- Cisgender: als jij je hetzelfde voelt als het geslacht waarmee je geboren bent.
Bijvoorbeeld: je bent met een vrouwenlichaam geboren en je voelt je vrouw. - Transgender: als jij je niet hetzelfde voelt als het geslacht waarmee je geboren bent.
Bijvoorbeeld: je bent met een mannenlichaam geboren en je voelt je vrouw. - Non-binair: als jij je mannelijk en vrouwelijk voelt of juist geen van beide.
- Genderfluïde: als jij je de ene keer meer mannelijk voelt en de andere keer meer vrouwelijk. Of een combinatie hiervan.
Wat is jouw voornaamwoord?
Bij je gender hoort je voornaamwoord. Dit is een woord dat je gebruikt in plaats van je naam. Bijvoorbeeld: ‘Hij is mijn vriend’ in plaats van de naam van je vriend.
Hij/hem: als je je vooral man voelt
Zij/haar: als je je vooral vrouw voelt
Die/diens of hen/hun: als je je vooral non-binair voelt
Met een voornaamwoord laat je zien dat je respect hebt voor iemands gender.
Wil je weten welk voornaamwoord iemand prettig vindt? Vraag het!
3. Hoe jij jezelf laat zien = je genderexpressie
Gender gaat over hoe jij jezelf laat zien aan de buitenwereld. Dit heet: genderexpressie. Je kunt ervoor kiezen om je mannelijk of vrouwelijk te uiten. Of allebei tegelijk. Of afwisselend. Dit doe je bijvoorbeeld met je kleding, je kapsel, je stem, je make-up of je houding.
Wat is genderdysforie?
Genderdysforie wil zeggen dat je je niet prettig voelt bij het geslacht waarmee je geboren bent.
Wat is gendereuforie?
Gendereuforie wil zeggen dat je je fijn voelt als mensen je zien en behandelen zoals jij je voelt.
Jij bepaalt!
Je geslacht, genderidentiteit en je genderexpressie hoeven niet altijd overeen te komen. Het zijn verschillende onderdelen van wie jij bent.
Je kan bijvoorbeeld geboren zijn met een vrouwelijk lichaam (geslacht), je van binnen non-binair voelen (genderidentiteit) en je mannelijk kleden (genderexpressie). Het hoeft niet allemaal hetzelfde te zijn. Het belangrijkste is dat jij doet waar jij je goed bij voelt!
Wat zijn gendernormen?
Gendernormen zijn ideeën of regels die bepalen hoe jongens en meiden zich horen te gedragen. Van meiden wordt bijvoorbeeld vaak verwacht dat ze lief en gevoelig zijn, van jongens dat ze stoer en sterk zijn.
Gendernormen verschillen per cultuur en soms per familie. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van make-up, kleding, houding en het laten groeien of weghalen van lichaamshaar. Of aan het nemen van een piercing of tattoo, of het kiezen van een sport of andere hobby.
Gendernormen kunnen ook veranderen met de tijd. Vroeger werden voetbal en broeken bijvoorbeeld gezien als typisch mannelijk, maar dat is nu niet meer zo. In de ene cultuur wordt lang haar als vrouwelijk gezien, terwijl in andere culturen mannen met lang haar worden gezien als heel mannelijk.
Dit is het belangrijkste
Hoe jij expressie geeft aan je gender, bepaal je zelf. Jij kan je vrouw voelen en je wel stoer willen kleden. Of je man voelen en graag nagellak dragen. Je kunt je gedragen zoals je zelf wilt. Of je nu een jongen, een meid of andere gender bent. Het belangrijkste is dat jij jezelf mag zijn!
Op wie val jij?
Behalve genderdiversiteit is er ook seksuele diversiteit. Op wie val jij? Tot wie voel jij je seksueel of romantisch aangetrokken? Val je op iemand met hetzelfde geslacht als jij? Of juist op iemand met een ander geslacht? Of maakt het voor jou niet uit?
Meer weten over gender?
- Iedereenisanders.nl
Als je wilt weten wie je bent en op wie je valt - Jong&Out
Community voor lhbti+-jongeren tot 18 jaar - Switchboard.nl
Voor al je vragen over lhbtqia+ - Genderpraatjes.nl
Voor al je vragen over genderidentiteit - Transgender infopunt Nederland
Voor al je gendervragen, informatie en klachten over je zorg of gewoon voor een luisterend oor. - Gsanetwerk.nl
Sommige scholen hebben een Gender & Sexuality Alliance (GSA). Dit is een veilige plek waar lhbtqia+-leerlingen samenkomen. Kijk of er op jouw school een GSA is.